Hypofyse tumoren

De hypofyse is een endocriene klier die een groot aantal van onze hormonen produceert of helpt aanmaken via beïnvloeding naar andere organen. Deze endocriene klier bevindt zich onderaan de hersenen en kan als een aanhangsel van de hersenen worden beschouwd. Daarenboven zit deze hypofyse in een speciaal daartoe bestemd beenderig zadeltje dat men het “Turks zadeltje “ noemt.
De tumoren van deze hypofyse zijn meestal goedaardig en gaan uit van de verschillende cellen die in deze hypofyse aanwezig zijn. De statistieken spreken van een frequentie van voorkomen van 7 tot 13% van alle intracraniele tumoren. Men noemt ze hypofyseadenomen. Een groot aantal ervan komt in aanmerking voor operatie meestal via de neus.
Het is belangrijk te noteren dat deze hypofyse en zijn Turks zadel zich dus aan de onderkant van de hersenen bevinden precies op de middellijn en achter de beide orbitae (oogholten ) en dus achter de neus, op de kruising van de oogzenuwen .

De symptomen zijn precies door de ligging van deze hypofyse en het gegeven dat het een klier is die het hormonaal huishouden helpt regelen zeer verscheiden maar toch herkenbaar.
De vroegere en nog gangbare indeling was hoofdzakelijk gebaseerd op kleuringstechnieken van deze tumoren .Meer en meer is men ze gaan indelen naar hun klinische ziektebeelden .

De meest voorkomende hypofyse adenomen zijn de prolactine-, groeihormoon- en de ACTH-producerende adenomen .
De verschijnselen van deze zijn samen te vatten
-prolactine adenoma: hoofdpijn ,vermoeibaarheid en algemene malaise, menstruatieperikelen en fertiliteitsstoornissen, melkverlies via de borsten en gezichtsstoornissen
-groeihormoon producerende tumoren: leiden tot reuzegroei (gigantisme )bij jongere patiënten met al dan niet hoofdpijn, moeheidsgevoel, lusteloosheid ,verdikking van vingers, tenen,neus …Bij oudere personen die voor groei niet meer vatbaar zijn leidt dit tot een aspect van uitzicht dat men acromegalie noemt (zie vergroting neus, handen en vingers, tenen, kaak ,tong )
-ACTH producerende adenomata leiden tot een Cushing ziekte: een roodkleurig en rondbollig vergroot aangezicht dat kan worden vergeleken met een “Volle Maan” lees volle maansgezicht.


Naast deze adenomen is er nog een reeks andere adenomen uitgaande van andere cellen en hormonen binnen in deze hypofyse zoals vb. schildkliereadenomen (productie van schildklierhormoon ).ea. In sommige aandoeningen ontstaat door groei van één van de cellen binnenin deze hypofyse een onderdrukking van andere cellen .

De diagnose van de hypofyse adenomen wordt gesteld op basis van :
- anamnese :aanhoren van de klachten van de patient :hoofdpijn? zicht ?(oogarts onderzoek waarbij gezichtsveld verkleining ) menstruele cyclus ?melkverlies via borsten.
- bloedonderzoek
- endocrinologisch oppuntstelling van hormonaal huishouden
- specifieke onderzoeken van schedel en Hypofyse met RX van schedelbasis en/of CT scan en zeker MRI van de hypofyse regio zullen uiteindelijk de diagnose definitief bevestigen ..zowel voor kleine (micro ) als grote (macro )adenomen

Eens de diagnose gesteld van een hypofyse adenoma wordt overgegaan tot het opstellen van een behandelingsschema .
Het is een ABSOLUTE NOODZAAK dat dit gebeurt in gezamenlijk overleg tussen endocrinoloog en neurochirurg .

Als een operatief ingrijpen noodzakelijk wordt geacht kan dit meestal worden uitgevoerd via een toegangsweg langs de neus, zelfs voor relatief grote gezwellen. Zeker als er een verhoogd risico is voor blindheid of vermindering van het zicht zal tot operatie worden overgegaan en wordt hiervoor best niet getalmd of operatie uitgesteld
In de handen van een ervaren neurochirurg houdt deze ingreep doorgaans geen grote risico’s in . Het spreekt voor zich dat een voorafgaand uitgebreid informatief gesprek met de neurochirurg dit duidelijk zal maken
In ons centrum wordt deze ingreep onder neuronavigatie omstandigheden uitgevoerd, onder een operatiemicroscoop en geassisteerd met endoscopie. Dit laatste laat toe met een verhoogde precisie te werken wat de nauwkeurigheid van de ingreep ten goede komt.
Slechts bij echt reuze grote hypofyse adenomen zal een operatie ovv craniotomie en opening van de fissura van Sylvius tussen de frontale en temporale hersenkwab noodzakelijk zijn.